Volgens de Nederlandse wet kan een gemeente ingrijpen als de onderhoudstoestand van een woning ernstig tekortschiet en strijdig is met de bouwvoorschriften. Huiseigenaren zijn dus verplicht hun bezit goed te onderhouden. Ook wanneer, zoals de Woningwet stelt, de woning “uit het oogpunt van woongerief niet aan de eisen des tijds voldoet”.
Nu komt dat ingrijpen niet vaak voor bij eigenaar-bewoners. “Maar er zijn genoeg andere redenen om woningonderhoud prioriteit te geven”, zegt Jeroen Hoogendoorn van Hoogendoorn Bouw. “Voorkomen is beter dan genezen en onderhoud is behoud. Beide waarheden als een koe, maar toch komen we vaak situaties tegen waarin grote problemen ontstaan doordat onderhoud werd uitgesteld. Met alle financiële gevolgen van dien.”
Buitenste schil
Een bekend voorbeeld is buitenschilderwerk, de ‘buitenste schil’ van iedere woning. Jeroen: “Als je noodzakelijk schilderwerk niet doet, vergroot je de kans op het binnendringen van vocht, met als gevolg houtrot of bijvoorbeeld roestende stalen binten of ankers in de gevel. Vooral met woningen aan de kust, met alle invloed van wind en zout, is het zaak het onderhoud goed bij te houden. Pak je rottend hout van bijvoorbeeld een raam te lang niet aan, dan moet je op den duur het hele kozijn laten vervangen. Dat brengt veel hogere kosten met zich mee dan wanneer je periodiek je huis schildert.”
Hoogendoorn Bouw adviseert klanten om te kiezen voor een onderhoudscyclus van 12 tot 15 jaar voor het buitenschilderwerk, waarin kleinere en grotere beurten elkaar afwisselen. De schildersbranche hanteert daarvoor de namen 1,5-beurt, 2,5-beurt en 3,5-beurt, afhankelijk van hoe ingrijpend de werkzaamheden zijn, van schuren en herstellen van beschadigingen tot het aantal lagen grondverf, voorlak en afwerklak.
Kostenspreiding
Buitenschilderwerk wordt vaak gecombineerd met reparaties aan de gevel, van goten of het dak. “Dat is sowieso slim omdat er al een steiger staat, waardoor je daarvoor niet twee keer kosten maakt”, zegt Jeroen. “Een van de grootste problemen die wij bij daken en goten tegenkomen, is ‘tijdelijk’ knip- en plakwerk. Er is dan een lekkage geweest en de eigenaar heeft eerder gekozen voor een quick fix, wat onherroepelijk leidt tot de terugkeer van de lekkage. Vaak erger dan daarvoor, waardoor je weer meer geld kwijt bent. Onderhoud is behoud, ik zei het al. Ook als het gaat om de waarde van je huis”
Zorgvuldig dakonderhoud leidt tot een langere levensduur van het dak en voorkomt grotere problemen als lekkages en schades. Voor platte daken is het extra belangrijk om verstoppingen te voorkomen door bladeren en vuil te verwijderen. Bij hellende daken is het periodiek controleren van dakpannen en dakgoten op schade en vuil altijd raadzaam.
Ook binnen
Ook in de woning zelf is het zaak om goed onderhoud te plegen. Jeroen: “Denk aan vochtproblemen in kelders of kruipruimten, wat kan leiden tot roestende of rottende vloerbalken. Vaak is de oorzaak dat de ventilatie niet op orde is, bijvoorbeeld wanneer ventilatieroosters of de koekoek zijn dichtgezet of verdwenen. Als dat te lang duurt, kan het nodig zijn aangetaste balken te vervangen. Duur en zonde, want die moeten eigenlijk een leven lang meegaan.”
Lapje eroverheen
Voorkomen is beter dan genezen en een woningeigenaar kan daar zelf veel aan bijdragen. “Het begint al bij zoiets simpels als regelmatig het houtwerk reinigen”, zegt Jeroen. “Gewoon een lapje erover om te voorkomen dat vuil zich kan hechten en dus doordringen in het hout. Schoon houtwerk zorgt voor een langere levensduur van de verflagen en daarmee langdurige bescherming van het houtwerk zelf. Met het schoonmaken van dakgoten voorkom je verstoppingen en dus lekkages en roesten. Houd ook het kit- en voegwerk in de badkamer goed in de gaten. Het is een verstandig idee om dat eens in de twee tot drie jaar opnieuw aan te brengen.”
Onderhoudsplan
VVE’s van bijvoorbeeld appartementengebouwen werken met een (wettelijk verplicht) MJOP, een meerjarenonderhoudsplan waarin staat wanneer welke werkzaamheden moeten worden uitgevoerd. Jeroen pleit ervoor dat ook individuele woningeigenaren zo’n plan maken. “Dat hoeft echt niet zo uitgebreid als bij een VVE. Maar een planmatige aanpak is wel heel handig en verstandig voor particuliere huiseigenaren om de staat van de woning inzichtelijk te maken. Schrijf in je plan wanneer je wat van plan bent. Noteer daarin ook wat er wanneer is vervangen en wanneer dat opnieuw zou moeten gebeuren. Als je rekeningen van onderhoudsbedrijven of aannemers hebben, kun je die erbij bewaren. Zo heb je altijd duidelijk inzicht wat er is gebeurd en wat er nog moet gebeuren en op welk moment. Zodat je daarvoor ook geld kunt reserveren.”